Beroepscompetentieprofiel Beeldend Therapeut

Beroepscompetentieprofiel Beeldend Therapeut 

Beeldende therapie is een vaktherapeutische vorm van gezondheidszorg. Het waardevolle aan beeldende therapie is dat het, door het werken met ervaringsgerichte beeldende vormen, bij cliënten een combinatie van niveaus (cognitief, fysiek, zintuiglijk, emotioneel en sociaal) raakt die andere behandelingen niet allemaal combineren. Dit is van belang omdat de menselijke ontwikkeling op al deze niveaus plaatsvindt. Beeldende therapie is bij uitstek geschikt voor cliënten voor wie communicatie en uiting op andere manieren onvoldoende mogelijk is omdat ze verbaal niet of juist te sterk zijn. De cliënt maakt met het creëren van beeldend werk – letterlijk – zichtbaar wat met andere hulpverlening niet bereikt kan worden en wat de cliënt op andere manieren niet kan uiten. Beeldende therapie brengt de cliënt inzicht in gedragspatronen en problematiek, met als doel om de eigen vermogens van de cliënt te herstellen en versterken. Zo kan de therapie verandering, ontwikkeling, groei, stabilisatie of acceptatie brengen op emotioneel, gedragsmatig, cognitief, sociaal en/of lichamelijk gebied. Deze therapie is waardevol voor cliënten in verschillende leeftijdsgroepen en sectoren en met verschillende (meervoudige) probleemgebieden. Voor elk van deze groepen worden specifiek passende werkvormen en benaderingen ingezet. De benaderingen worden gebaseerd op één van vijf werkwijzen: de ortho(ped)agogische werkwijze, voor ondersteuning bij de ontwikkeling van mensen met beperkingen; de supportieve werkwijze, voor ondersteuning bij (emotionele) problemen; de palliatieve werkwijze, voor ondersteuning bij verlies, pijn of afscheid van het leven; de re-educatieve werkwijze, voor het inzicht geven in en beïnvloeden van probleemgedrag; en de reconstructieve werkwijze, voor het inzicht geven in en oplossen van onbewuste conflicten. Om de kwaliteit van beeldende therapie te bewaken, bestaan er basisvoorwaarden voor werken als beeldend therapeut en voor behandeling, evaluatie en beoordeling. Ook zijn er een beroepscode en een register die kwaliteit, deskundigheid en professionaliteit bewaken. In de beeldende therapie wordt gewerkt op basis van evidence based psychologische behandelwijzen.


Daarnaast zijn er verschillende theoretische onderbouwingen. Een groeiend aantal onderzoeken toont aan dat beeldende therapie psychische klachten van cliënten vermindert, gezonde gedragingen versterkt en zo het functioneren van cliënten in de samenleving verbetert. Verschillende wetenschappelijke reviews en 5 gerandomiseerde onderzoeken met controlegroepen tonen de positieve effecten aan van beeldende therapie bij verschillende psychiatrische stoornissen. Voor optimale samenwerking bij het doen van onderzoek is de coöperatie Kennisontwikkeling Vaktherapieën (KenVaK) opgericht. Aan de hand van de Strategische Onderzoeksagenda voor de Vaktherapeutische Beroepen wordt het onderzoek naar beeldende therapie gericht uitgebreid met kennisontwikkeling specifiek voor de Nederlandse context. Het beroep wordt steeds op de meest recent onderzochte ontwikkelingen aangepast door het implementeren van de nieuwste inzichten. Vooruitkijkend ziet de beroepsgroep beeldende therapie een kentering naar meer preventief werken.

Een groeiende vraag wordt verwacht door groeiende bekendheid binnen wijkteams, scholen en gezinscentra, maar ook in de ouderenzorg en door de wachtlijsten in de zorg in brede zin. Het is van belang dat de zorgverlening door beeldend therapeuten inzichtelijk en bereikbaar is, zowel voor cliënten als voor verwijzers. Voor beeldend therapeuten zijn specifieke taakgebieden en beroepstaken, kennis en expertise in kritische situaties, competenties en disciplinegerelateerde kennis van toepassing, in aanvulling op het overkoepelende Beroepscompetentieprofiel Vaktherapeut (zoals opgesteld door de koepelorganisatie Federatie Vaktherapeutische Beroepen). Dit Beroepscompetentieprofiel Beeldend Therapeut sluit aan op, en verdiept, het algemene Beroepscompetentieprofiel Vaktherapeut.

Klik hier voor het gehele Beroepscompetentieprofiel Beeldend Therapeut.